Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to fight through

  • 1 expugno

    ex-pugno, āvi, ātum, 1 (archaic inf. fut. expugnassere, Plaut. Am. 1, 1, 55), v. a., to take by assault, to storm, capture, reduce, subdue (freq. and class.; syn.: obsideo, oppugno, capio).
    I.
    Lit., of places:

    id (oppidum Noviodunum) ex itinere oppugnare conatus, expugnare non potuit,

    Caes. B. G. 2, 12, 2:

    oppidum,

    id. ib. 2, 10, 4;

    3, 14, 1 al.: nonnullas urbes per vim,

    id. B. C. 3, 55, 3:

    urbem,

    Liv. 2, 12, 1:

    Cirtam armis,

    Sall. J. 23, 1:

    castellum,

    Caes. B. G. 2, 9, 4; 3, 1, 4:

    loca multa,

    Nep. Ages. 3:

    moenia mundi,

    Lucr. 2, 1144 et saep.—
    B.
    Transf., of other objects (things or persons), to subdue, overcome, break down or through, sweep away:

    naves,

    Caes. B. G. 3, 15, 2 and 5:

    aedes,

    Ter. Eun. 4, 7, 3; cf.

    villas,

    Sall. J. 44, 5:

    carcerem,

    Plaut. Ps. 4, 7, 76:

    Philippum et Nabin expugnatos,

    conquered, Liv. 37, 25, 6; cf.:

    inclusos moenibus expugnat,

    Curt. 9, 4:

    aliquos,

    id. 6, 6; Tac. Agr. 41; Flor. 2, 2, 16; Just. 3, 5:

    expugnavi amanti herili filio aurum ab suo patre,

    obtained by force, Plaut. Bacch. 4, 9, 5.—Of inanimate subjects:

    flumina id oppidum expugnavere,

    swept away, Plin. 6, 27, 31, § 138:

    Euphrates Taurum expugnat,

    i. e. breaks through, id. 5, 24, 20, § 85:

    lacte equino venena et toxica expugnantur,

    are counteracted, id. 28, 10, 45, § 159.—
    II.
    Trop., to conquer, subdue, overcome:

    sapientis animus magnitudine consilii, tolerantia, virtutibus, etc.... vincetur et expugnabitur,

    Cic. Par. 4, 1, 27:

    nihil tam munitum, quod non expugnari pecuniā possit,

    id. Verr. 1, 2, 4:

    fortunas patrias,

    id. Clu. 13, 36:

    pudicitiam,

    to violate, id. Cael. 20; 50:

    aut enim expugnatur intentio aut adsumptio aut conclusio, nonnumquam omnia,

    i. e. is refuted, confuted, Quint. 5, 14, 20 sq.:

    pertinaciam legatorum,

    Liv. 37, 56, 9:

    paupertatem,

    Petr. 126:

    expugnatus precibus uxoris,

    Suet. Tib. 21;

    so simply expugnatus,

    id. Caes. 1; id. Vesp. 22:

    coepta,

    to fight through, to accomplish, Ov. M. 9, 619; cf.: sibi legationem expugnavit, extorted, wrung out, obtained (= extorsit), Cic. Verr. 2, 1, 16, § 44.—With ut:

    aliqua ratione expugnasset iste, ut dies tollerentur,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 130:

    aegre expugnavit, ut, etc.,

    Petr. 108.—Hence, * ex-pugnans, antis, P. a., efficient, efficacious:

    expugnantior herba,

    Ov. M. 14, 21 (so Jahn and Bach., Merkel, expugnacior).

    Lewis & Short latin dictionary > expugno

  • 2 decerto

    dē-certo, āvi, ātum, 1, v. n. and a., to go through a decisive contest, to fight it out (but certare, to fight, without reference to the result. But the difference was not strictly observed. Thus Caesar uses often —15 times— decertare, but never certare; Sallust only the latter; and Cicero the two indifferently; cf.: decerno, I. B. and no. II. inf.).
    I.
    In the milit. sphere.
    (α).
    With abl.:

    proelio decertare,

    Caes. B. C. 1, 50, 4; so id. ib. 7, 77, 8; id. B. C. 1, 81, 5; 3, 37; 44; cf.:

    proeliis cum acerrimis nationibus,

    Cic. Prov. Cons. 13, 33:

    pugnā,

    Caes. B. G. 3, 23, 7:

    cum civibus armis,

    id. B. C. 3, 19;

    so ferro in ultima,

    Ov. M. 14, 804:

    cornu cum mare (aries),

    id. F. 4, 101:

    manu,

    Cic. Off. 1, 23 fin.
    (β).
    Without abl.:

    ut (Pompeium) pari condicione belli secum decertare cogeret,

    Caes. B. C. 3, 78, 3;

    so cum toto exercitu,

    Hirt. B. G. 8, 7, 6:

    iterum paratum esse decertare,

    Caes. B. G. 1, 44, 9; so absol., id. ib. 2, 10; id. B. C. 2, 6; Tac. H. 2, 33 al.; Vulg. Johan. 18, 36: de salute omnium, Auct. B. Alex. 16, 3.— Pass. impers.:

    cum duobus ducibus de imperio in Italia decertatum est,

    Cic. Lael. 8 fin.; Auct. B. Alex. 16, 6; Auct. B. Afr. 19 fin.
    B.
    Poet. like certo (v. h. v, no. I. fin.) as v. a., to fill with strife or contention, to fight for, to achieve by fighting, contending:

    regna profanis decertata odiis,

    Stat. Th. 1, 2:

    ventis decertata aequora,

    id. ib. 479:

    decertati labores,

    Claud. Laud. Stil. 1, 21; cf.:

    Artemisia certamen laudibus ejus dicundis facit... ad eas laudes decertandas venisse dicuntur viri,

    Gell. 10, 18, 5.
    II.
    Beyond the milit. sphere, to contend: erat non jure, non legibus, non disceptando decertandum;

    armis fuit dimicandum,

    Cic. Planc. 36: decertare contentione dicendi, to contend, to strive, to vie with one, id. Phil. 2, 1, 2; cf.:

    tanta contentione cum consulibus,

    id. Fam. 5, 8:

    and, inter se,

    id. Fin. 5, 2, 5:

    cum sint duo genera decertandi, unum per disceptationem, alterum per vim,

    Cic. Off. 1, 11, 34; in the gymnasium, ludicra virginum inter se [p. 519] decertantium, Mela, 1, 7, 4.—
    * B.
    Poet. of inanimate subjects: Africus Decertans Aquilonibus, * Hor. Od. 1, 3, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > decerto

  • 3 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 4 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 5 dē-certō

        dē-certō āvī, ātus, āre. — In battle,    to go through a contest, fight out: pari condicione belli secum, Cs.: proelio, fight a decisive battle, Cs.: proeliis cum acerrimis nationibus: vi contra vim: armis pro meā salute: ferro in ultima, O.: manu: de imperio in Italiā.—In gen., to contend, strive, dispute, vie: non disceptando decertandum, armis fuit dimicandum: cum consulibus: Africus Decertans Aquilonibus, H.

    Latin-English dictionary > dē-certō

  • 6 apertus

        apertus adj. with comp. and sup.    [P. of aperio], without covering, uncovered: magna corporis pars, Cs.: locus: naves, not decked: caelo invectus aperto, unclouded, V.: aperta serena prospicere, V.—Unclosed, open, not shut: nihil non istius cupiditati apertissimum: (milites), without breastworks, Cs.: aditus ad moenia, L.: aequor, O.: latus, exposed, H.: Alpes, i. e. a way through, V.: nostros latere aperto adgressi, on the exposed flank, Cs.—Poet.: Mars, an open fight, O.—As subst n., the open, a clear space: per apertum fugientes, H.: castris in aperto positis, L.—Fig., open, avowed, plain, clear, manifest: latrocinium: simultates: pericula, V.: rabies, H.: quis apertior in iudicium adductus? more plainly guilty: rivi, common (opp. Pindaricus fons), H.: magis magisque in aperto esse, to be evident, S.: agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat, easier, Ta. — Of character, frank, open, candid: pectus: cognovi te apertiorem in dicendo.—Outspoken, audacious. ut semper fuit apertissimus.
    * * *
    aperta -um, apertior -or -us, apertissimus -a -um ADJ
    open, public; uncovered, exposed; frank, clear; cloudless; manifest; wide

    Latin-English dictionary > apertus

  • 7 concursō

        concursō —, —, āre, freq.    [concurro], to run to and fro, run about, fly around: urbe totā: dies noctīsque: per viam, L.: concursant praetores, travel about: in his administrandis rebus quam maxime concursari iubet, Cs.—With acc, to ramble about, visit, traverse, frequent: domos omnium: provinciam: mortalium lectos. — To fight irregularly, skirmish: in proelio, L.: ad concursandum inter saxa aptior (cohors), L.
    * * *
    concursare, concursavi, concursatus V
    rush/run to and fro/about/together/to visit; clash; visit in turn; run through

    Latin-English dictionary > concursō

  • 8 medius

    mĕdĭus, a, um, adj. [Sanscr. madhya, the same; Gr. mesos; Angl. - Sax. midd; Germ. Mitte; cf. dimidius, meridies (medi-), etc.], that is in the middle or midst, mid, middle (class.).
    I.
    Adj.
    A.
    Lit.:

    terra complexa medium mundi locum,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. ib. 6, 17, 17:

    medium mundi locum petere,

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    versus aeque prima, et media, et extrema pars attenditur,

    id. de Or. 3, 50, 192:

    ultimum, proximum, medium tempus,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    in foro medio,

    in the midst of the forum, Plaut. Curc. 4, 1, 14; Cic. Q. Fr. 2, 3, 6; cf.:

    medio foro,

    in the open forum, Suet. Claud. 18 al.:

    in solio medius consedit,

    sat in the middle, Ov. F. 3, 359; Verg. A. 7, 169:

    considit scopulo medius,

    id. G. 4, 436:

    concilio medius sedebat,

    Ov. M. 10, 144:

    ignes,

    Verg. A. 12, 201:

    medio tempore,

    in the meantime, meanwhile, Suet. Caes. 76: vinum novum, vetus, medium, i. e. neither old nor new, Varr. ap. Gell. 13, 31, 14:

    cum plenus fluctu medius foret alveus,

    full to the middle, Juv. 12, 30.—With dat.:

    Peloponnesii Megaram, mediam Corintho Athenisque urbem, condidere,

    midway between Corinth and Athens, Vell. 1, 2, 4.—With abl.:

    si medius Polluce et Castore ponar,

    between, Ov. Am. 2, 16, 13.—With inter:

    cum inter bellum et pacem medium nihil sit,

    there is no medium, no middle course between, Cic. Phil. 8, 1, 4:

    inter quos numeros duo medii inveniuntur (sc. numeri),

    Mart. Cap. 7, § 737.—With gen.:

    locus medius regionum earum,

    half-way between, Caes. B. G. 4, 19:

    locus medius juguli summique lacerti,

    between, Ov. M. 6, 409; 5, 564:

    et medius juvenum ibat,

    id. F. 5, 67:

    medius silentūm,

    Stat. Th. 4, 683.—With ex:

    medius ex tribus,

    Sall. J. 11, 3:

    medium arripere aliquem,

    to seize one by the middle, around the body, Ter. Ad. 3, 2, 18:

    juvenem medium complectitur,

    Liv. 23, 9, 9:

    Alcides medium tenuit,

    held him fast by the middle, Luc. 4, 652:

    medium ostendere unguem,

    to point with the middle finger, Juv. 10, 53.—
    2.
    Transf., half (ante- and postclass.):

    hieme demunt cibum medium,

    half their food, Varr. R. R. 3, 7, 9:

    scrupulum croci,

    Pall. Jan. 18: aurum... Italicis totum, medium provincialibus reddidit, Capitol. Anton. Pius, 4 fin.
    B.
    Trop., of the middle, not very great or small, middling, medial, moderate.
    1.
    Of age:

    aetatis mediae vir,

    of middle age, Phaedr. 2, 2, 3.—
    2.
    Of plans, purposes, etc.:

    nihil medium, nec spem nec curam, sed immensa omnia volventes animo,

    Liv. 2, 49, 5:

    medium quiddam tenere,

    Plin. Ep. 4, 9, 9.—
    3.
    Of intellect:

    eloquentiā medius,

    middling, tolerable, Vell. 2, 29, 2:

    ingenium,

    moderate, Tac. H. 1, 49.—
    4.
    Undetermined, undecided:

    medios esse,

    i. e. neutral, Cic. Att. 10, 8, 4:

    medium se gerere,

    Liv. 2, 27:

    se dubium mediumque partibus praestitit,

    Vell. 2, 21, 1; cf.:

    responsum,

    indefinite, ambiguous, Liv. 39, 39: vocabula, that can be taken in a good or bad sense, ambiguous, Gell. 12, 9, 1. —
    5.
    Indifferent, not imperative: officium, a duty which is not distinctly enjoined by the moral law, but is sustained by preponderant reasoning:

    medium officium id esse dicunt (Graeci) quod cur factum sit, ratio probabilis reddi possit,

    Cic. Off. 1, 3, 8; cf.:

    ex quo intellegitur, officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis,

    id. Fin. 3, 17, 58; cf.

    sqq. and Madv. ad loc.: artes,

    which in themselves are neither good nor bad, indifferent, Quint. 2, 20, 1.—
    6.
    Intermediate:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    of a middle kind, resembling each in some degree, Liv. 1, 32, 4:

    nihil habet ista res (actoris) medium, sed aut lacrimas meretur aut risum,

    Quint. 6, 1, 45:

    ille jam paene medius adfectus est ex amoribus et desideriis amicorum,

    Quint. 6, 2, 17.—Hence, as subst.: mĕdĭus, i, m., one who stands or comes between, a mediator:

    medium sese offert,

    as a mediator, Verg. A. 7, 536:

    pacator mediusque Syphax,

    Sil. 16, 222:

    pacis eras mediusque belli,

    arbiter, Hor. C. 2, 19, 28; cf.:

    nunc mediis subeant irrita verba deis,

    oaths in which the gods were called upon to be mediators, Ov. R. Am. 678.—
    7.
    Central, with ex or in:

    ex factione media consul,

    fully committed to it, Sall. H. 3, 61, 8;

    so (nearly = intimus), viros fortīs et magnanimos eosdem bonos et simplicīs... esse volumus: quae sunt ex media laude justititiae,

    these qualities are clearly among those which make uprightness praiseworthy, Cic. Off. 1, 19, 63:

    partitiones oratoriae, quae e media illa nostra Academia effloruerunt,

    id. Part. Or. 40, 139:

    ingressio e media philosophia repetita est,

    id. Or. 3, 11; id. Leg. 2, 21, 53:

    in medio maerore et dolore,

    id. Tusc. 4, 29, 63; id. Q. Fr. 2, 15, 1:

    in media dimicatione,

    the hottest of the fight, Suet. Aug. 10; cf.:

    in medio ardore certaminis,

    Curt. 8, 4, 27:

    in media solitudine,

    the most profound, Sen. Brev. Vit. 12, 2:

    in mediis divitiis,

    in abundant wealth, id. Vit. Beat. 26, 1:

    in medio robore virium,

    Liv. 28, 35, 6:

    in medio ardore belli,

    id. 24, 45, 4:

    in media reipublicae luce,

    the full blaze of public life, Quint. 1, 2, 18:

    media inter pocula,

    Juv. 8, 217.—Hence,
    II.
    Subst.: mĕdĭum, ii, n., the middle, midst.
    A.
    Lit.
    1.
    Of space (very rare in Cic.):

    in medio aedium sedens,

    Liv. 1, 57, 9:

    maris,

    id. 31, 45, 11; for which, without in, medio aedium eburneis sellis sedere, id. 5, 41, 2:

    medio viae ponere,

    id. 37, 13, 10:

    in agmine in primis modo, modo in postremis, saepe in medio adesse,

    Sall. J. 45, 2; for which, without in, medio sextam legionem constituit, Tac. A. 13, 38:

    medio montium porrigitur planities,

    id. ib. 1, 64:

    medio stans hostia ad aras,

    Verg. G. 3, 486:

    medio tutissimus ibis,

    Ov. M. 2, 137:

    in medium geminos immani pondere caestus Projecit,

    Verg. A. 5, 401:

    in medium sarcinas coniciunt,

    Liv. 10, 36, 1; 13:

    equitatus consulem in medium acceptum, armis protegens, in castra reduxit,

    id. 21, 46, 9.— Trop.:

    tamquam arbiter honorarius medium ferire voluisse,

    to cut through the middle, Cic. Fat. 17, 39:

    intacta invidiā media sunt, ad summa ferme tendit,

    Liv. 45, 35.—
    2.
    Of time:

    diei,

    Liv. 27, 48:

    medio temporis,

    in the meantime, meanwhile, Tac. A. 13, 28; cf.:

    nec longum in medio tempus, cum,

    the interval, Verg. A. 9, 395; Ov. M. 4, 167; Plin. Ep. 7, 27, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    The midst of all, the presence of all, the public, the community (class.):

    in medio omnibus palma est posita, qui artem tractant musicam,

    lies open to all, Ter. Phorm. prol. 16:

    tabulae sunt in medio,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 104:

    rem totam in medio ponere,

    publicly, id. ib. 2, 1, 11, §

    29: ponam in medio sententias philosophorum,

    id. N. D. 1, 6, 13:

    dicendi ratio in medio posita,

    lies open to all, id. de Or. 1, 3, 12:

    rem in medium proferre,

    to publish, make known, id. Fam. 15, 27, 6: vocare in medium, before the public, before a public tribunal:

    rem in medium vocare coeperunt,

    id. Clu. 28, 77:

    in medio relinquere,

    to leave it to the public, leave it undecided, id. Cael. 20, 48; Sall. C. 19, 16: pellere e medio, to expel, reject, Enn. ap. Cic. Mur. 14, 30 (Ann. v. 272 Vahl.); Cic. Off. 3, 8, 37:

    cum jacentia verba sustulimus e medio,

    adopt words from the people, common words, id. de Or. 3, 45, 177; cf.: munda sed e medio consuetaque verba puellae Scribite, Ov. A. A. 3, 479: tollere de medio, to do away with, abolish:

    litteras,

    Cic. Verr. 2, 2, 71, § 176: tollere de medio, to put out of the way, cut off, destroy:

    hominem,

    id. Rosc. Am. 7, 20:

    de medio removere,

    to put out of sight, id. ib. 8, 23: e medio excedere or abire, to leave the world, to die:

    e medio excessit,

    she is dead, Ter. Phorm. 5, 7, 74:

    ea mortem obiit, e medio abiit,

    id. ib. 5, 8, 30:

    tollite lumen e medio,

    Juv. 9, 106: recedere de medio, to go away, retire, withdraw:

    cur te mihi offers? recede de medio,

    Cic. Rosc. Am. 38, 112:

    in medio esse,

    to be present, Ter. Ad. 3, 5, 32:

    in medium venire or procedere,

    to appear, come forward, show one's self in public, Cic. Verr. 2, 2, 71, § 175: in medium, before the public, for the public, for the community:

    communes utilitates in medium afferre,

    id. Off. 1, 7, 22:

    consulere in medium,

    to care for the public good, for the good of all, Verg. A. 11, 335;

    so opp. separantem suas res a publicis,

    Liv. 24, 22, 14 sq.; 26, 12, 7:

    quaerere,

    to make acquisitions for the use of all, Verg. G. 1, 127: cedere, to fall or devolve to the community, Tac. H. 4, 64:

    conferre laudem,

    i. e. so that all may have a share of it, Liv. 6, 6:

    dare,

    to communicate for the use of all, Ov. M. 15, 66:

    in medium conferre, in gaming,

    to put down, put in the pool, Suet. Aug. 71: in medio, for sub dio, in the open air:

    scorpios fugari posse, si aliqui ex eis urantur in medio,

    Pall. 1, 35, 12.—
    2.
    A half (ante-class. and post-Aug.):

    scillae medium conterunt cum aqua,

    Varr. R. R. 2, 7:

    scrobem ad medium completo,

    Col. Arb. 4, 5.—Hence,
    III.
    Adv.: mĕdĭē, in the middle, in a middling degree, moderately, tolerably (except once in Tac. only post-class.):

    qui noluerant medie,

    kept quiet, remained neutral, Tac. H. 1, 19:

    nec plane optimi, nec oppido deterrimi sunt, sed quasi medie morati,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 22, 23; Eutr. 7, 13; Lact. 6, 15 fin.:

    ortus medie humilis,

    Aur. Vict. Caes. 20.—
    2.
    Indefinitely, Ambros. in Luc. 8, 17, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > medius

См. также в других словарях:

  • fight through — phr verb Fight through is used with these nouns as the object: ↑tangle …   Collocations dictionary

  • Tyrants: Fight Through Time — Mega lo Mania Mega lo Mania Éditeur Image Works Développeur Sensible Software Date de sortie …   Wikipédia en Français

  • through — [thro͞o] prep. [ME thurgh, thrugh < OE thurh, akin to Ger durch < IE base * ter , through, beyond > L trans, across, Sans tiráḥ, through] 1. in one side and out the other side of; from end to end of 2. a) in the midst of [flying through… …   English World dictionary

  • Fight Club (novel) — Fight Club   First …   Wikipedia

  • Fight for California — is the official fight song of the University of California, Berkeley. The tune is a march and is from the trio or final strain of the Lights Out March written by 1906 Earl Elleson McCoy. Lyrics Fight for California Our sturdy Golden Bear Is… …   Wikipedia

  • Fight On, State — Fight Song by Penn State Blue Band For the fight song of the University of Southern California, see Fight On . Fight On, State is the official fight song of The Pennsylvania State University. It is most widely known for being played by the Penn… …   Wikipedia

  • Fight! Iczer One — 戦え!!イクサー1 (Tatakae!! Ikusā Wan) Genre Horror , Mecha, Yuri …   Wikipedia

  • fight your way — phrase to move through a group of people by pushing them away Steve fought his way to the front of the hall. Thesaurus: to move through an area or objectsynonym Main entry: fight * * * fight your way : to move forward or make progress by pushing …   Useful english dictionary

  • Fight! Blue Devils, Fight! — is one of the two official fight songs of Duke University, along with Blue and White. The lyrics were written by Douglas Ballin, and the music was composed by J.F. Hewitt. [http://library.duke.edu/uarchives/history/songs.html Duke Songs] ] Lyrics …   Wikipedia

  • Fight On Sioux — is a fight song of the University of North Dakota in Grand Forks, North Dakota. [cite web |url=http://www.und.edu/schoolsongs/fighton.html |title=Fight On Sioux |accessdate=2007 07 13 |format= |publisher=University of North Dakota] Lyrics:Fight… …   Wikipedia

  • Fight! Wildcats! Fight! — is the official fight song of the University of Arizona. While Bear Down, Arizona! is easily the most recognizable fight song attributed to the University it was written 23 years after Fight! and is more accurately described as the official motto …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»